Yumurtalık Kisti (Over Kisti) Nedir?
Yumurtalık kistleri (over kistleri) içi basit sıvı ya da daha yoğun içerikli yapılarla dolu oluşumlardır. Boyutları bir kaç santimetreden 10-15 santimetreye kadar olabilmektedir.
Yumurtalık Kisti (Over Kisti) Çeşitleri Nelerdir?
Over kistleri çeşitlilik göstermektedir.En sık görülenleri;
Follikül kisti: Yumurtalıklar her ay normalde yumurta üretirler ve bu yumurtalar adetin ortasına kistler gelişmiş follikülde (yumurta) yumurtlama (ovulasyon) olmaması sonucu gelişir. Genellikle 3-5 santimetre boyutlarında olurlar. Genellikle sessiz ilerlerler,ancak boyut olarak büyürse gerilme ağrısı yapabilir.
Bazen kist sıvısı ani olarak boşalır (rüptüre olur)ve makata vuran ve kasıkta hissedilen şiddetli ağrı yapabilir.Bazen kist büyükse kendi etrafında dönebilir (torsiyone olur) Bu kistlerin boyutları ultrason takipleri ile izlenir ve kendiliğinden kaybolmaları beklenir, eğer giderek boyutları artar ve kaybolmazsa tedavi gerektirebilir.
Korpus luteum kisti: Normalde her kadında ovulasyon yani yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurtalıkta korpus luteum denen yapı oluşur. Normalde Bu yapının kaybolması gerekir. Korpus luteum içi sıvı ve kan ile dolu bir kist haline gelir. Genellikle 4-5 santimetre boyutlarında fazla şikayete neden olmayan kistlerdir.
Hemorajik kist: Bir kistin içerisine kanama olmasıyla meydana gelen kistlere verilen isimdir. Sık görülürler. Çok büyük olasılıkla kendiliğinden birkaç ay içerisinde kaybolurlar.
Dermoid kist (Matür kistik teratom): Genellikle genç kadınlarda görülen 5-10 santimetre civarında boyutları olan kistlerdir. Bu kistlerin içerisinde kemik, diş, saç, yağ dokusu bulunabilir. Bazen kistler kendi etrafında dönerek ovaryan torsiyon denen ağrılı duruma sebep olabilirler.
Endometrioma (Çikolata kisti): Çikolata kistleri içi çikolata benzeri koyu kıvamlı bir sıvıyla dolu,etraf dokulara,barsak ve tüplere yapışıklık yapabilen kistlerdir.Adet öncesinde ve adet sırasında şiddetli ağrı yapabilirler.
Çikolata kistlerinin en önemli özelliği infertilite (kısırlık) yapabilmeleri ve genellikle ilaçlara yanıt vermeden büyüyebilmeleridir. Hastanın şikayet ve kistin boyutuna göre cerrahi olarak kistin alınması da tercih edilebilir.
Yumurtalık Kisti (Over Kisti) Tanısı Nasıl Konur?
Teşhis muayene ve ultrason ile koyulabilir. Bazı tür over kistlerinde kanda CA-125 ve benzeri tümör belirteçleri yüksek bulunabilir.
Yumurtalık Kisti (Over Kisti) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Follikül ve korpus luteum kistleri gibi fonksiyonel over kistleri en sık görülen over kistleridir ve genellikle kendiliğinden kaybolurlar, nadiren tedavi gerektirirler. Genel olarak, doğum kontrol hapları ovulasyonu (yumurtlamayı) engelleyerek over kisti oluşumunu engellerler.
Kendiliğinden kaybolmazlar ve büyürlerse laparoskopik olarak çıkarılırlar.Eğer kist çapı 7 cm’den büyük ,içi septalı, papiller yapılar içeriyor ve solid yapı barındırıyorsa mutlaka cerrahi olarak çıkarılması ve incelenmesi gereklidir.