Gestasyonel Hipertansiyon (Hamileliğe Bağlı Hipertansiyon, Gebeliğin Neden Olduğu Hipertansiyon, PIH: Pregnancy İnduced Hypertension) Nedir?
Gebelik öncesinde ve gebeliğin 20. haftasından önce tansiyonu normal olan kişilerde 20. gebelik haftasından sonra 4-6 saat aralıklarla en az 2 ölçümde kan basıncının 140/90 mmHg ve üzeri olmasına denir. Sadece yüksek tansiyon bulgularıyla devam edip doğum sonrası normale dönebilse de; gestasyonel hipertansiyonu olan kadınların bazıları daha sonra preeklampsiye ilerleyebilir.
Preeklampsi (Hamilelik Tansiyonu-Gebelik Zehirlenmesi) Nedir?
Preeklampsi; gebelikte yükselen hipertansiyon ve proteinürinin (idrarla protein atılması) 300 mg/ gün’ün üstünde olması şeklinde tanımlanmaktadır. Özellikle bacaklarda el ve yüzde ödem mevcuttur.
Proteinüri olmayan durumlarda mide bölgesinde ağrı,sağ üst kadran ağrısı,bulantı ve kusma,kan tetkiklerinde trombosit düşüklüğü ve anormal karaciğer enzim değerleri birlikte olursa yine de preeklamsi olarak kabul edilir.
Ağır Preeklampsi Nedir?
- Ciddi hipertansiyon (TA:160/110 üzerinde)
- Ciddi proteinüri
- İdrar çıkışında azalma
- Trombositopeni ve karaciğer enzim yüksekliği
- Başağrısı-bulanık görme
- Epigastrik ve sağ üst kadranda şiddetli ağrı varsa bu duruma ciddi preeklampsi denir.
Preeklampside Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdaki durumlar,bir kadında preeklampsi gelişme riskini arttırır.
- Nuliparite (Daha önceden doğum yapmamış olmak)
- Çoğul gebelikler (İkiz..)
- Ailede hipertansiyon hikayesi
- Daha önceki gebeliğinde 34.hafta öncesi preklampsi hikayesi
- HELLP sendromu hikayesi
- Obezite (VKİ>35)
- Mol hidatiform
- Yaş>40
- Alta yatan medikal durumlar (Hipertansiyon,böbrek hastalığı,diabet varlığı,antifosfolipid antikor sendromu …)
- Kötü obstetrik öykü (daha önceki gebeliklerde anne karnında bebek ölümü, gelişme geriliği, dekolman v.b)
Preeklampside Annede Gelişebilecek Sorunlar Nelerdir?
- Eklampsi (nöbetler)
- Beyin kanaması
- Böbrek ve karaciğer yetmezliği
- Pulmoner ödem (Akciğerde sıvı toplanması)
- DIC (Tüm vücutta durdurulamayan kanamalar)
Preeklampside Bebekte Gelişebilecek Sorunlar Nelerdir?
- Plasenta dekolmanı
- IUGR (İntrauterin gelişme geriliği)
- Prematüre doğum
- İntrauterin ölüm
Hellp Sendromu Nedir?
Gebelikte tansiyon yükselmesine aşağıdaki bulgular da eklenirse baş harflerinden dolayı HELLP Sendromu denilen durum oluşur:
- Hemolysis (Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması)
- Elevated liver enyzmes (Karaciğer enzimlerinde yükselme)
- Low Platelets (Kan pıhtılaşmasını sağlayan trombositlerin (plateletlerin) azalması)
Hellp sendromu gebelikte tansiyon yüksekliğinin ve preeklampsinin en ciddi formudur. Tedavisi acilen doğum yaptırmaktır. Aksi taktirde ciddi sorunlara yol açabilir. Doğumdan sonra yukarıda sayılan bozukluklar birkaç haftada düzelecektir.
Hellp sendromu nadiren doğumdan önce yokken doğumdan sonra gelişebilmektedir.
Preeklamside Tedavi Nasıl Yapılır?
- Hastanın tedavisinin planlanmasında en önemli karar; acil doğum veya hastalığın izlem kararının verilmesidir.
- Genel yaklaşım yatak istirahati, antihipertansif ilaçların kullanımı ve bu arada yakın tansiyon takibi
- Sık aralıklarla tetkiklerin yapılarak hastanın durumunun izlemi
- Bebeğin sık aralıklarla biyofizik profil ve doppler USG ile takibi
- 34 haftanın altında ise; Akciğer olgunlaştırıcı iğne verilmesi
- Preeklampsi kontrol altına alınamıyor ise; en uygun koşullarda doğumun planlanması gerekmektedir.