Bebekte Kalp Hastalığı(Konjenital Kalp Hastalığı) Nedir, Ne Sıklıkta Görülür?
Konjenital kalp hastalığı,tüm hastaların taranmasını gerektirecek kadar sıklıkta karşılaşılan bir durumdur. Ortalama, 1000 canlı doğumda 6 oranında görülür. 2. trimestrde taranan her fetusun yaklaşık 1000 de 10’unda kalp anomalisi görülür ve bunların yaklaşık yarısı ciddi sonuçları olan majör anomalilerdir.
Genel olarak konjenital kalp hastalığı olan fetusların %25-45’inde başka malformasyonlar da bulunmaktadır.% 15-50’sinde ise kromozom anomalisi görülmektedir.
Bebekte Kalp Hastalığı Taramasının (Fetal Eko-Fetal Ekokardiyografi)’nin Yararları Nelerdir?
Kalp hastalıklarının erken dönemde tanınması, bebekteki kalp hastalığının ağırlık derecesine göre yapılabilecek girişimler,bebeğin doğumunun planlanması ve doğum sonrası hızlı müdahale şansı getirir.Aile, mevcut durumun etkileri hakkında düşünmek ve kendileri ve bebekleri için en iyi seçeneği tercih etme imkanı bulur.
Konjenital Kalp Hastalığı Taraması (Fetal Eko-Fetal Ekokardiyografi) Kimlere Yapılır?
Konjenital kalp hastalığı tanısının konulmasında geleneksel strateji Fetal ekokardiyografi yapılacak risk gruplarının belirlenmesidir. Bu riskler;
- Annede veya babada konjenital kalp anomalisi olması
- IVF ile gebelik
- Ailevi kalıtımsal hastalıklar (Marfan sendromu) gibi...
- Daha önce kalp anomalisi olan çocuk doğurmak
- Annede gebelikten önce diabet olması (insülin bağımlı, tip1)
- Annede fenilketonüri olması
- Annede SLE gibi kollajen doku hastalıkları
- Annede epilepsi (sara) hastalığı
- Annenin gebelikte ilaç kullanması, teratojenlere maruz kalması (alkol, antikonvülzan, retinoik asid, rubella, koksaki, parvovirus)
- İleri anne yaşı
- Gebelikte yapılan normal ultrasonda şüpheli görüntü izlenmesi
- Fetusta ultrasonda kalp dışı anomalilerin tespiti
- Fetusta amniyosentezle kromozomal anomali tespiti
- Hidrops fetalis
- Aritmi (fetus kalbinde ritm bozukluğu)
- Fetusta ense kalınlığında artış
- Monokoryonik ikizler
- Açıklanamayan polihidramnioz (Amnion sıvı fazlalığı)
Bilinmelidir ki; doğum öncesi tanı alan kalp anomalilerinin yaklaşık yarısı maalesef risk grubunda olmayan hastalarda bulunmaktadır.Bu nedenle Fetal Ekokardiyografi sadece bu faktörler göz önünde tutularak yapılmamalıdır.
Konjenital Kalp Hastalığı Taraması (Fetal Eko-Fetal Ekokardiyografi) Nasıl Yapılır,Hangi Hastalıklar Saptanabilir?
Kalp hastalıklarının taraması en sık gebeliğin 20-22. haftalarında yapılır.Annenin karnından özel bir ultrason ile bebeğin kalbine ve ana damarlarına bakılır.Bebeğin kalbi değerlendirilirken, kalp dört odacık görüntüsüne, situsa, ventrikül çıkışlarına,bölümlerine,ana damar çıkışlarına,renkli Doppler eklenerek akımlara bakılabilir.Yapılan Fetal eko tetkikiyle her türlü kalp hastalığı saptanabilir. Karıncıklar arası delik (VSD), kalp kapak darlıkları, kulakçıklar arasında geniş delik (ASD), kalpten çıkan ana damarların yer değiştirmesi (TGA), birçok kalp bozukluğunu içeren (TOF) gibi, birçok kalp hastalığının tanısı konulabilir.
Fetal Ekokardiyografi, Bebeğe Zarar Verir Mi ve İşlem Ne Kadar Sürer?
Yapılan işlem, USG’den farklı değildir ve ses dalgaları ile yapılır. Bebeğe hiçbir yan etkisi ve zararı yoktur. İşlem yaklaşık 20 dk. civarında zaman alır. Bu sırada anne aynen USG’ de olduğu gibi sırt üstü yatar ve karın bölgesine jel sürerek üstten bakılır.Yapılan çalışmalarda, Fetal eko tetkikinin anne ve bebeğe zararlı bir etkisi saptanmamıştır.
Fetal Ekokardiyografi, Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bu işlemin en ideal zamanlaması gebeliğin 22-24. haftasıdır. Ciddi kalp anomalisi şüphesinde 18. haftalardan itibaren yapılabilir. 24. haftadan sonra bebeklerin kemiklerinin gelişimi nedeniyle işlem zorlaşabilir.
Fetal Ekokardiyografi’nin Faydası Nedir?
Doğuştan kalp hastalığını önceden bilmenin anneye ve bebeğe sayısız faydası vardır. Ritm bozuklukları gibi bebeğin anne karnında ölümüne neden olabilecek problemleri hamilelikte tedavi etmek mümkündür.
Kalpte sorun olan bir bebekle doğum sonrası sürpriz olarak karşılaşmak özellikle bebeğin ilk anda müdahale gerektiren durumlarında zordur. Bazı durumlarda tedavide saatlerin önemi vardır. Bu kalp hastalıklarında, doğumun anjiyo ve ameliyat şansı olan bir merkezde yapılması gereklidir. Çocuk kardiyoloğu ve iyi bir yenidoğan ünitesi olan hastanelerde sürecin yönetilmesi, bebeğin yaşam şansını arttırır. Bebekte Fetal Eko ile saptanan bazı kalp hastalıkları tedavi ya da ameliyatla düzeltilebilir.Ancak, bazılarının tedavileri mümkün değildir,hamilelik sonlandırılabilir.